چکیده :هدف این مقاله معرفی روشی جهت تغییر دادن رنگ سنگ های تزئینی و نما می باشد. اساس این روش از تأثیر فرآیند های طبیعی جوی)نظیر گرما و نور آفتاب در طی زمانهای بسیار) بر روی سنگ های ساختمانی و تزئینی الهام گرفته شده است. بدین منظور سنگ های ساختمانی از نظر کانی شناسی و خصوصیاتفیزیکی، مکانیکی و شیمیایی مطالعه و بررسی شدند. با در نظر گرفتن عناصر و عواملموثر، تعدادی از سنگ های تزئینی به عنوان نمونه برگزیده شد و آزمایشهای حرارتی تحتشرایط معین، انجام گرفت. نمونه های بدست آمده تحت آزمایشهای فیزیکی، مکانیکی وشیمیایی قرار گرفته و پس از مطالعه، موفقیت سنگ های تغییر رنگ یافته از نظر جلوهرنگ ظاهری، ثبات رنگ حاصل و خصوصیات استاندارد مشخص شده است .

و جعلنا من الماء کل شی حی

نگاهی کوتاه بدون نیاز به هیج استدلال ̨کرامت آب این زیبایی خلقت را به جهانیان ثابت می کند . آب مظهر حیات و زندگی هر زنده ای به او وابسته است همه هستی در مقابل کرامت او مقر و از خالع هستی ها شاکر .

سنگ که به مردگی در بین عام مشهور بوده و ( البته عقیده ای است نادرست ) . فریاد می آورد وسیله حیات به اذن خالق، ای آب اقرار به کرامتت دارم حال به پاداش آن همه خوبی بر قلب من جاری شو اگر چه سوراخ شود و قدم بر جسم سخت می فرود آر اگر چه پیکر تراش من شوی . ضربات سنگین ترا به جان خریدارم چرا که زندگی همه زنده ها به تو بستگی دارد . تو تامین کننده قوت اشرف مخلوقات الهی ̨آدمی هستی و زیبایی بخش برای زندگی او ̨پس سزاوار است که خدمت کنم ترا با تمامی وجود . بر من جاری شو تا قطره قطره هایت را نگهبان و حافظ باشم .

از ادبیات آب و سنگ که بگذریم آمار حکایت از اهمیت آب می کند . سخن از کم شدن این مایه حیات است .

فساد در سنگ عامل اصلی فساد در سنگ‌ها اثر نمک‌های محلول بر آنها می‌باشد. آلودگی محیط، یخبندان و پوسیدگی در قطعات فلزی و وجود رگه ‌های ضعیف و همچنین عملیات اجرایی ضعیف نیز موجب تخریب سنگ‌ها می‌شود.

الف- اثر نمک‌های محلول چنانچه رطوبتی که به همراه خود نمک‌های محلول دارد از سطح سنگ تبخیر شود مقداری نمک در سطح آن به صورت شوره و لایه‌ا ی هم در خلل و فرج سنگ باقی می‌گذارد. تداوم دور رطوبت-تبخیر موجب افزایش حجم بلورها و پوسته شدن سطح سنگ می‌گردد. لذا سنگ‌هایی که متخلخل ترند در برابر نمک‌های محلول حساس ترند.

سنگهای قیمتی شباهت بسیاری به خانمها دارند! همیشه در میان آنها یکی از محبوب‌تر از بقیه است حتی اگر زیباترین آنها نیز نباشد. بنابراین طبقه‌بندی کردن آنها کاری بس دشوار است.

اگر به مجلات معتبر جواهرات و یا ویترین جذاب جواهرفورشی با دقت نظری بیندازیم درمی‌یابیم که حتی قسمتی از یک الماس اورگرین (همیشه سبز) Evergreen Diamond و ذوق و سلیقه و رنگها و کلیه ابعاد مورد نظر در این راستا تغییر یافته است. در سال ۲۰۰۰، جذابیت جاویدان و ماندگار و الماس آنچنان بانوان را مفتون خود کرده بود که بیش از ۲۰ میلیون زن در سراسر دنیا یا از مردان خود قطعه الماسی هدیه دریافت کردند یا خود اقدام به خرید الماس نمودند.

ممكن است اين سؤال براي شما هم پيش آمده باشد كه براي خريد يك سنگ‌ قيمتي و گران‌بها، چه نكاتي را بايد مورد توجه قرار دهيم؟ اين سؤال اگرچه تخصصي است، اما خارج از دايره فهم و تجربيات عموم نيست، هرچند بيشتر خريداران سنگ‌هاي قيمتي در دنيا را زنان تشكيل مي‌دهند. به هر حال، در خريد جواهرات سه راه پيش رو داريم. راه اول اين كه خودمان آموزش ديده و تخصصش را كسب كرده باشيم. راه دوم، استفاده از توصيه‌هاي متخصصان و مشاوران است. در حال حاضر در كشورمان مراكز مشاوره تخصصي سنگ‌شناسي زير نظر اتحاديه فعالان سنگ‌هاي قيمتي تشكيل شده‌اند كه مشاوره‌هاي لازم در اين خصوص را به مردم و علاقه‌مندان ارايه مي‌دهند. سومين راه‌حل كه آسان‌ترين راه ممكن هم به حساب مي‌آيد، اعتماد به فروشنده جواهر و سنگ قيمتي است. ‌

اکثر متولیان و فرهیختگان جامعه به خوبی می دانند که کشور پهناور و باستانی ما، ایران، حدود یک درصد از کل جمعیت و مساحت کره خاکی را دارا می باشد. با توجه به تمدن کهن این مرز و بوم، سوابق با ارزش و طولانی در زمینه های مختلف علمی و دارا بودن ذخایر و نعمت های الهی، انتظار معقول این است که ما بتوانیم حداقل یک درصد کل صادرات دنیا را به خود اختصاص دهیم.

واژةافيوليت مترادف واژة سرپانتين(A. Bronyniart, 1813) مي باشد که بعدها به نام “سنگهاي سبز" از آن نام برده شده است. کلاً به مجموعه سنگهاي ماگمايي بازيک و الترابازيک گفته مي شود که تقريباً سرپانتينيزه و دگرگون شده و اغلب در رشته کوه هاي تيپ آلپي ديده مي شود. در واقع پريدوتيت و سرپانتين هاي تيپ آلپ اغلب با سنگهاي ولکانيکي اسپيليتي هميافت مي باشند و اجتماع موسوم به افيوليت را تشکيل مي دهند. که خاص محيط هاي ژئوسنکلينالي است.

امروزه افيوليت ها و يا کمپلکس هاي افيوليتي به مجموعه شماتيکي اطلاق مي گردد که روند پيدايش و تکوين آن از پايين به بالا داراي ويژکيهاي زير است:

1- پريدوتيت هاي متورق که متحمل تغيير شکلها تکتونيکي در حالت جامد در درجه حرارت بالا و فشار بالا را شده اند.(HP-HT)

2- گابروها و پريدوتيت هاي لايه لايه با ساختمانهاي متراکم و توده اي( متبلور شدن مجزا و نهشته هاي متوالي، چگالي مواد سازنده، بلورهاي موجود در اطاق ماگما)

3- بازالتهاي بالشي يا پيلولاواها( Pillow- lavas) يا مواد خروجي زير دريايي. سن گدازه ها معمولاًقابل تشخيص است(در لابلاي رسوبات دريايي).

سنگ‌هاي كربناته حدود 0/020 سنگ‌هاي رسوبي را تشكيل مي‌دهند و تقريباً هميشه خالص مي‌باشند. اين سنگ‌ها عمدتاً از كاني‌هاي كربناته، نظير كلسيت CaCo3 ، اراگونيت CaCo3 و دولوميت Camg(Co3)2 تشكيل شده‌اند بعلت فعاليت يخچال‌ها در پلئيتوسن (Pleistocene) رسوبات كربناته درياهاي كم عمق كنوني توسعه زيادي ندارند. ولي در گذشته درياهاي كم عمق شبيه بخش جنوبي خليج فارس متناوباً بخش وسيعي از كره زمين را مي‌پوشاند كه منجر به تشكيل انباشته‌هاي ضخيمي از سنگ‌هاي آهكي شده است. عوامل مختلفي از قبيل درجه حرارت، شوري، عمق آب و ورود مواد تخريبي تشكيل سنگ‌هاي آهكي را كنترل مي‌نمايند.

◄  سنگهاي آذرين خروجي:

  سنگهاي آذريني را که از انجماد ماگما در سطح زمين بوجود مي‌ايد سنگهاي آذرين خروجي مي‌نامند.

◄  سنگهاي آذرين نفوذي:

به آن دسته از سنگهاي آذرين که از انجماد ماگما در داخل پوسته زمين تشکيل مي‌گردد سنگهاي آذرين نفوذي گفته مي‌شود. سنگهاي آذرين نفوذي خود در پوسته زمين به اشکال مختلفي منجمد مي‌شوند که شامل موارد زير مي‌باشند.

     ●  لاکوليت‌ها

     ●  سيل‌ها

     ●  دايک‌ها

     ●  لوپوليت‌ها

     ●  پاتوليت‌ها

     ●  فاکوليت‌ها

     ●  استوک‌ها

شكل هاي ساختگي سنگ ها قبل از استفاده از سنگ در ساختمان ، معمولاً برروي آن عملياتي انجام مي شود كه كارآيي و زيبايي آن را افزايش مي دهد . به اين علت اين دسته از سنگ ها را ، سنگ هاي كارشده مي گوييم . از سنگ هاي كارشده ، صورت هاي زير ساخته مي شود .

سنگ قواره : كه با حذف گوشه هاي تيز و زايد سنگ لاشه به دست مي آيد . ابعاد آن نبايد كمتر از 15 سانتي متر باشد.

سنگ بادبر يارگه اي : اين نوع سنگ ها به صورت تقريباً‌مكعبي در مي آيند. سطح نماي آنها را تقريباً مربع يا مستطيل شكل مي سازند . حداكثر برجستگي ( بار ) سطح نماي آنها 4 سانتي متر است و حداقل عرض وارتفاع آن به ترتيب 20 و 15 سانتي متر است . اگر به منظور ايجاد درزهاي ملات خورظريفتر ، قسمت هاي ملات خور اين نوع سنگ ها را به كمك كلنگ مخصوص بتراشند به آن سنگ سرتراش مي گويند و اگر چهار وجه ملات خور را كاملاً و بادقت گونيا نمايند آن را سنگ سرتراش گونيا شده مي نامند.