ایران دارای ذخایر بسیار غنی از سنگهای تزئینی قیمتی و نیمه‌قیمتی است، اما تاکنون هیچ شخص و یا نهادی برای معرفی و فروش این سنگهای زیبا اقدامی شاخص را انجام نداده و در واقع هیچ کس سنگِ سنگهای زیبای ایرانی را به سینه نزده است.
در حالی که سنگهای تزئینی می‌توانند در شهرسازی، معماری و مبلمان شهری نقش به‌سزایی داشته باشد، اما فرهنگ استفاده از این محصول هنوز ایجاد نشده است.
اقتصاد وابسته به نفت و تامین نیازهای ارزی از طریق فروش آن، همواره از موانع اساسی پی‌ریزی استراتژی جامع اقتصادی بر پایه تمامی منابع طبیعی کشور بوده است.
از این میان، میزان ذخایر و تنوع سنگهای تزئینی بسیار قابل توجه است و با توجه به حدود 4 میلیارد تن ذخایر شناخته شده، ایران از نظر میزان ذخایر و کیفیت سنگهای تزئینی در میان 12 کشور مطرح دنیا جای دارد.
ایران دومین تولیدکننده سنگ خام در جهان
روند افزایشی تولید سنگ خام طی سال‌های گذشته موجب شده که ایران دومین کشور تولید کننده دنیا پس از ایتالیا باشد، اما به دلایل گوناگون جایگاه مناسبی در بازار جهان ندارد و سهم حدود 12 درصدی از صادرات جهانی سنگ موید این مهم است.
رئیس انجمن سنگ ایران در این زمینه گفت: ما در حوزه معدنی کشور در زمینه بهره‌وری و بهره‌برداری ضعیف هستیم، اما از نظر ذخایر معدنی جزو کشورهای غنی جهان به شمار می‌رویم.
شفیعی افزود: با وجود اینکه کشور ما جایگاه خوبی از نظر تنوع و رنگ در حوزه سنگهای تزئینی دنیا دارد، اما در حوزه بهره‌برداری و بهره‌وری آن بسیار فقیر هستیم.
وی ابراز داشت: در منطقه خلیج فارس یک هزار میلیارد دلار پروژه‌های ساختمانی تعریف شده و حدود 400 میلیارد دلار پروژه‌هایی مانند ریل، راه و کارهای دیگر و حدود 60 درصد دیگر ساختمان‌سازی است که حدود سه درصد مصالح سنگ است و در گذشته تا 15 درصد بوده و این سهم بزرگی از بازار محسوب می‌شود و می‌توان آن را به دست آورد.
شفیعی بیان کرد: در کشور یک هزار و 300 معدن سنگهای ساختمانی، 6 هزار کارخانه سنگ‌بری و 2 هزار صنایع وابسته مانند ابزارسازان، فروشندگان، ماشین‌سازان و ... وجود دارد.
نیازمندی ایران به متخصصان صنعت سنگ
رئیس انجمن سنگ ایران عنوان کرد: یکی از اهداف انجمن سنگ ایران آموزش نیروهای متخصص در این زمینه است که توافقات خوبی با وزارت علوم صورت گرفته و در رشته سنگهای تزئینی فوق‌دیپلم و لیسانس دانشجو پذیرفته شود تا مشکل تکنسین و متخصص در این زمینه تا حدودی رفع شود.
وی تصریح کرد: در حال حاضر مجموع سنگ بریده ایران از مرز 500 هزار متر تجاوز نکرده است و این حکایت از اوج فقر و ضعف در این صنعت است.
شفیعی گفت: در کشور ایتالیا با داشتن 86 معدن سنگ، دکترای سنگهای تزئینی در دانشگاه‌های تربیت می‌شوند و در کشور ما تنها دو تا سه واحد استخراج معدن به صورت اختیاری در رشته مهندسی معدن ارائه می‌شود و این نشان‌دهنده فقر ما در این زمینه است.
رئیس انجمن سنگ ایران افزود: امروز تکنولوژی بسیار پیشرفت کرده است، اما در صنعت معدن مانند حکیم‌های قدیمی عمل می‌کنیم، ما نیازمند نیروهای متخصص در زمینه‌های مختلف در صنعت سنگ کشور داریم و وزارت علوم در این زمینه کاری هنوز انجام نداده است.
وی بیان داشت: در حال حاضر صادرات سنگ ایران 200 میلیارد دلار است و در حال رایزنی هستیم تا کمیسیون ماده یک را از سر راه ماشین‌آلات معدنی برداریم.
طراحی شبکه اینترنتی انجمن سنگ یک ظرفیت بین‌المللی است
نایب رئیس انجمن سنگ ایران گفت: اصولا صنعت معدن و معدن‌کاران در کشور با یک خلا بسیار جدی روبه‌رو هستند و نباید به معدن‌کارهای خود معدن‌کار بگوییم و این افراد هیچ دانش علمی و دانشگاهی در مورد این صنعت ندارند و افرادی که در این زمینه سرمایه‌گذاری کردند با این صنعت غریبه هستند و تحصیلات مرتبط با سنگ ندارند.
مالک رحمتی ابراز داشت: انجمن سنگ ایران به نقطه‌ای رسیده که تلاش می‌کند، نگاهش را به مقوله صنعت، معدن، کارخانه و فرآوری در این زمینه یک نگاه علمی کند.
وی گفت: نخستین کاری که هدف ما است که در انجمن سنگ ایران انجام دهیم، ارتقای سطح علمی و فناوری تولید سنگهای تزئینی و افزایش بهره‌وری در معادن و کارخانجات فرآوری سنگهای تزئینی است.
رحمتی عنوان کرد: هدف دیگر انجمن سنگ ایران بازاریابی و ایجاد زمینه‌های لازم برای حضور و به دست آوردن، سهم بیشتر در بازارهای جهانی سنگهای تزئینی و ایجاد ارتباط علمی و تخصصی انجمن‌ها و مجامع بین‌اللملی است.
وی بیان داشت: ارتباطات با دنیا در زمینه سنگ خوب است، اما هنوز نتوانسته‌ایم از این ارتباطات آن استفاده بهینه را در مورد باز تولید انجمن‌های صنفی خود داشته باشیم و انجمن سنگ یک شبکه اینترنتی بسیار خوبی را طراحی کرده و می‌تواند یک ظرفیت بین‌المللی باشد که بهره‌وری اولیه اتفاق افتاده است.
رحمتی یکی از دغدغه‌های انجمن سنگ ایران را ایجاد مراکز تحقیقاتی، آزمایشگاهی، آموزشی و نمایشگاهی مرتبط با سنگ تزئینی اعلام کرد و افزود: این خلاء در کشور حس می‌شود.
کرمان بهشت معادن مرمر ایران است
نایب رئیس انجمن سنگ ایران به خبرنگار فارس گفت: کرمان بهشت معادن است و باید اذعان کرد، بهشت معادن مرمر ایران استان کرمان است و کامل‌ترین سبد محصولات مرمر ایران را دارد.
وی افزود: با توجه به قطب بودن کرمان در تولید سنگ مرمر پیشنهاد می‌کنم که در کرمان نخستین سامانه صادراتی سنگ مرمر ایران تاسیس شود.
رحمتی بیان کرد: از کارهای بسیار خوبی که انجمن سنگ در همین دوره هیئت مدیره جدید انجام داده، صدور گواهینامه‌های کیفیت استاندارد است در خیلی از کارخانجات و معادن ما هیچ گواهی و ساز و کار علمی روی کارهای آن‌ها نیست.
ذخایر سنگ کرمان نامحدود است
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کرمان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به اینکه ذخایر سنگ استان کرمان نامحدود است، گفت: استان کرمان از نظر شاخص‌هایی از جمله میزان ذخیره، تنوع و کیفیت در کشور رتبه اول را دارد.
وی افزود: اگر چه ذخایری که شناسایی شده زیر 20 میلیون تن است، اما در حقیقت ذخایر سنگهای تزئینی استان کرمان میلیاردی است و به دلیل اینکه کسی نیاز نداشته شناسایی نشده است.
عابدینژاد ابراز داشت: در استان کرمان سالانه حدود 400 هزار تن سنگ استخراج می‌شود که در تنوع کم نظیر است، اما مشکلی در سنگهای تزئینی با آن مواجه هستیم، تجارت سنگ است و ما در تجارت این محصول فقیر هستیم و این فقر خودش را در نهایت در معدن نشان می‌دهد.
وی دلیل فقر تجارت سنگهای تزئینی را فرهنگ دانست و بیان داشت: سنگهای تزئینی می‌توانند در شهرسازی، معماری و مبلمان شهری نقش به‌سزایی داشته باشد، اما فرهنگ استفاده از این محصول وجود ندارد، ضمن اینکه استفاده از سنگهای تزئینی در مبلمان شهری پهنه استان کرمان همواره مد نظر ما بوده است اما در این کار به یک اجماع عمومی نیاز دارد.
تولید سالانه 2 میلیون متر مربع سنگ برای حضور در بازارهای جهانی
عابدینژاد عنوان کرد: اگر می‌خواهیم در زمینه سنگهای تزئینی در اندازه‌های بین‌المللی حرفی برای گفتن داشته باشیم، باید سالانه 2 میلیون متر مربع سنگ تولید کنیم این در حالی است که اکنون در استان فقط 30 تا 40 واحد فرآوری سنگ وجود دارد که از این تعداد نیز تنها سه تا چهار واحد به لحاظ کیفیت و نه میزان تولید، رقابت‌پذیر هستند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کرمان تصریح کرد: زمانی که میزان تولید پایین باشد و نتوانیم خواسته مصرف‌کنندگان را تامین کنیم مصرف‌کننده نیاز خود را از جای دیگری تامین می‌کند.
وی بیان کرد: معدن‌کاران ما تجار خوبی نیستند، روابط مالی و اقتصادی محصول، مردم و بازار را خوب نمی‌شناسند و فقط استخراج کردن را خوب می‌دانند و شرکت‌های بزرگ هم خیلی راغب نیستند در بخش سنگ سرمایه‌گذاری کنند و این شاید به این دلیل است که رقابت در سنگ خیلی سنگین‌تر از سایر محصولات دیگر است.
عابدینژاد افزود: با وجود ذخایر سنگ تزئینی در استان کرمان بازار تجارت سنگ در استان اصفهان است و حدود 4 هزار واحد فرآوری در این استان وجود دارد و این نشان می‌دهد که سنگ همچنان دارای مزیت است و قرار نیست این مزیت همیشه باقی بماند، زیرا که تکنولوژی در حال پیشرفت است.
مشکل صنعت سنگ، مشکل سرمایه‌گذاری نیست
وی با اشاره به اینکه مشکل سنگ مشکل سرمایه‌گذاری نیست، گفت: مشکل نگاه تخصصی است که سرمایه‌گذاران را به حرکت در می‌آورد.
عابدینژاد بیان کرد: در حال حاضر در استان کرمان 20 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در زمینه ی صنایع معدن در حال انجام است اما در سنگ با کمتر از 100 میلیون یورو سرمایه گذاری مشکل برطرف می‌شود صادرات سنگهای تزئینی کرمان به کشورهای حوزه خلیج فارس
رئیس انجمن توسعه صادرات سنگهای تزئینی استان کرمان به خبرنگار فارس گفت: انجمن سنگ کرمان در سال 87 بر اساس بند پنج آیین‌نامه اتاق بازرگانی تاسیس شده است و در حال حاضر زیر پوشش اتاق بازرگانی کرمان هستیم.
محمد آیت‌اللهی‌موسوی عنوان کرد: به منظور عارضه‌یابی مطالعه بسیار دقیق زنجیره ارزش سنگ که از معدن تا بازار ختم می‌شود، انجام و محصولات اعضای خود و استان کرمان را به بازارهای خارجی توسط شرکت بازرگانی بین‌المللی نقش کریمان با برند کرمانیا استون گروب که متعلق به انجمن سنگ کرمان است در بازارهای منطقه مانند عراق، قطر و گرجستان صادر کنیم.
وی با اشاره به اینکه انجمن توسعه صادرات سنگهای تزئینی استان کرمان بر اساس برنامه استراتژیک تدوینی خود به پیش می‌رود، عنوان کرد: امیدواریم با ظرفیت بسیار خوب که استان کرمان در زمینه سنگهای تزئینی دارد، بتوانیم در توسعه استان کرمان و اقتصاد ایران مؤثر باشیم.
رئیس انجمن توسعه صادرات سنگهای تزئینی استان کرمان تصریح کرد: با توجه به تغییر نرخ ارز و برنامه صحیحی که شرکت بازرگانی وابسته به انجمن داشته، توانسته است، جایگاه خوبی در کشور کسب کند.
در بازارهای هدف از استان‌های دیگر برتریم
وی بیان کرد: در صادرات سنگ فرآوری شده تحت برند جایگاه برتر کشور را داریم در بازارهای هدف از دیگر استان‌های کشور برتر بوده‌ایم، زیرا به حقوق مصرف‌کننده در راستای تولید محصول استاندارد با کیفیت و قیمت مناسب و تحویل به موقع احترام گذاشته‌ایم و در حقیقت در بازارهای هدف کوتاه‌مدت به برند خود هویت و اعتبار خوبی بخشیده‌ایم.
آیت‌اللهی‌موسوی با اشاره به اینکه کار انفرادی در این تجارت محکوم به شکست و کار تیمی سبب موفقیت و پیشرفت می‌شود، افزود: صادرات سنگی که اخیرا توسط شرکت بازرگانی بین‌المللی نقش کریمان صورت گرفته در تاریخ صادرات سنگ فرآوری شده استان کرمان بی‌نظیر بوده است.
وی با اشاره به اینکه استان کرمان استانی با فقر سفره‌های آبی و غنی در معادن و به ویژه سنگهای تزئینی است، گفت: برنامه داریم که با ظرفیت‌سازی تعداد بیشتری سرمایه‌گذار در صنعت سنگ استان کرمان جذب کنیم.
رئیس انجمن توسعه صادرات سنگهای تزئینی استان کرمان تصریح کرد: 3 میلیارد تن ذخیره معدنی در استان کرمان داریم که 29 ماده معدنی از آن استحصال می‌شود و یک‌چهارم ظرفیت استخراج مواد معدنی مربوط به کرمان و ذخیره استان در زمینه سنگهای تزئینی 250 میلیون تن است.
آیت‌اللهی‌موسوی افزود: انجمن توسعه صادرات سنگهای تزئینی استان کرمان در نظر دارد با بسترسازی مناسب در راستای سرمایه‌گذاری و توسعه معادن حداکثر تلاش خود را برای فراهم آوردن زمینه‌های لازم برای ایجاد انگیزه سرمایه‌گذاری انجام دهد.
وی بیان کرد: ایران 12 درصد سهم جهانی سنگ را به صورت خام دارد و اساسا کرمان به دلیل اینکه از مبادی گمرگی خود سنگی را صادر نکرده است، آمار نداریم و معمولا تجار سنگ خام را از استان کرمان خریداری و صادر کرده‌اند.
زنجیره استخراج، فرآوری و فروش، ناگسستنی است و توجه به یکی و غفلت از دیگری شرایط ناکامی کلی را به‌دنبال دارد به‌طور کلی دلایل گوناگونی از جمله نبود تکنولوژی پیشرفته، عدم سرمایه‌گذاری متناسب، عدم توجه به ارتقای سطح مهارت نیروی انسانی و به‌کارگیری نیروی انسانی غیر ماهر موجب کاهش بهره‌وری در استخراج و فرآوری سنگهای تزئینی شده است. شرایط تقویت توان این صنعت زمانی فراهم می‌شود که فعالیت‌های کاری انجام شده منجر به فروش و درآمد رو به رشد شود و تا وقتی که اکثر فروش معادن و کارخانجات سنگ منحصر به بازار داخلی باشد که خود موجب عدم توجه به استاندارد‌های جهانی در زمینه استخراج و تولید محصول نهایی است، کیفیت محصول به‌دست آمده قابل رقابت با کشورهای دیگر نباشد.