عقیق (carnelian) سنگی است از جنس کوارتز{در اصطلاح عامیانه شیشه} در اشکال و رنگ های مختلف که نوع مرغوب آن یمانی است که در یمن یافت می‌شود و از نظر ساختاری عقیق ریزدانه است و شفافیت آن مجذوب کننده است و نوعی از آن به خاطر براق بودن دلربا نامیده می‌شود.
طبقه بندی عقیق در علم زمین شناسی عقیق از خانواده سنگ‌های آذرین می‌باشد. سنگ‌های آذرین بر اساس نوع و مقدار کانی هایشان به چهار جزء تقسیم بندی می‌شود:
شاخص {کوارتز همان سیلیس می باشد رج جدول مندلیف}
عادی {گرانیت} فرعی درصد ناچیزی از کانی ها ثانوی و دگرگون شده نوع اول را بر اساس کوارتز sio2 در سنگ های آذرین طبقه بندی می‌کنند:
اول: فوق اشباع{بیشتر از پنج درصد کوارتز دارند}
دوم: اشباع {هم کوارتز و هم فلدسپات }
سوم: {بیشتر فلدسپات} عقیق از گروه اول به حساب می‌آید و اسم علمی آن آگات است که بصورت حفره هایی ار جنس سیلیس در سنگ های آتشفشانی یافت می‌شود. عقیق را لایه هایی از از رنگ های مختلف و تخلخل دار تشکیل داده نوارهایی بصورت موازی ظریف و باریک در بعضی نمونه ها هم بصورت متمرکز که علت آن بر می‌گردد به شرایط تشکیل و نحوه سرد شدن ماده مذاب هنگام فوران آتش فشانی. آنچه در مورد عقیق بیشتر به چشم می‌خورد تنوع رنگی آن است و این تنوع رنگی بسته به توزیع مواد معدنی در هنگام شکل گیری آن دارد. مثلا اکسید آهن {سرخ} منگنز{صورتی} کروم {سبز} البته عوامل دیگری نیز نقش مهمی دارند همچون درجه حرارت فشار و حتی فرسایش بعد از تشکیل. عقیق از نظر اقتصادی عقیق سنگی نیمه قیمتی محسوب می‌شود و متنوع ترین سنگ تزئینی است. سنگ های قیمتی در جواهراتی همچون الماس کاربرد دارد و آن بخاطر جلا و برش خاصی هست که دارند. الماس دارای زیباترین جلا است که با برش زبردست ترین جواهرسازان به قیمت بالا به فروش می‌رسد و در مقایسه با الماس دارای درجه سختی ۶ هست ولی الماس ۱۰ می‌باشد. ارزش دارویی عقیق عقیق nh2o sio2 همراه با اکسید آهن به رنگ سرخ دیده می‌شود که اغلب در اندازه های کوچک و در داخل رگه های آتشفشانی یافت می‌شود. عقیق در سراسر جهان در رنگ های مختلف که نوع مرغوب آن عقیق یمانی(در یمن) است.
بر اساس افسانه ها حافظه را تقویت می‌کند و به صداقت تشویق می‌کند و همچنین از بی خوابی رهایی می‌دهد و رویای دلنشینی را در به همراه دارد.
عقیق قدرت منطق، تفکر و تمرکز را بالا می‌برد و در دوران حاملگی باعث آرامش و تعادل بین مادر و فرزند می شود و عقیق سرخ را سنگ عزت نفس می نامند.
تشخیص عقیق اصل با نوع بدل
عقیق روی شیشه خط می اندازد، با آتش نمی توان آن را سوزاند، عقیق در مقابل نور اشکالی همچون حباب یا کندوی زنبور از خود نشان می دهد و شی نوک تیز روی عقیق اثری ندارد و ردی نمی اندازد
عقیق در گفتار امامان
امام صادق{ع}: هر که انگشتری از عقیق بدست کند پریشان نشود و مادام که با خود دارد اندوهی به او نمی‌رسد.
از امام باقر {ع} آمده است عقیق سرخ زرد و سفید هر سه کوه هایی هستند در بهشت و هر که انگشتری از عقیق بدست کند به جز خیر و خوبی و وسعت رزق نمی‌بیند.
آنچه از سایر احادیث می‌توان به اختصار گفت آن است که عقیق اندوه را به شادی و امید مبدل می‌کند.