تقسیم بندی سنگها و کد آیسیک

با توجه به نحوه استفاده از سنگ ها توسط انسان، آنها را می توان به چهار گروه به شرح زیر تقسیم کرد:

  سنگ های قیمتی

  سنگ های نیمه قیمتی

  سنگ های ابزاری

  سنگ های ساختمانی

سنگ های ساختمانی

سنگ های ساختمانی به آن دسته از سنگ ها اطلاق می شود که به هر شکل و اندازه با تغییر شکل فیزیکی یا بدون تغییر در یکی از قسمت های ساختمان مثل پی ها، کف، دیواره ها، نما، سنگفرش جاده ها و محوطه ها، دیواره پل ها، دیواره های آب برگردان رودخانه های کنار شهرها، ساختمان های زیرزمینی و غیره به کار می روند. این سنگ ها را می توان به دو گروه تقسیم کرد:

الف: سنگ های زیر بنایی

این سنگ ها را می توان بصورت خرده سنگ، لاشه، مالون، لوح، تیشه ای، ماکاوام، بادبر، به همان شکل بدست آمده از واریزه های کوهها و معادن و یا با تغییر شکل (با ابزارهای مختلف به صورت خرد کردن، شکاندن، گونیا کردن نسبی و غیره) به کار برد. به دلیل اینکه در قسمتهای اصلی فیزیکی و نگهدارنده ساختمان و یا سد، پل و دیواره بکار می روند، آنها را بعنوان سنگ های زیر بنایی نامیده ایم.

ب: سنگ های تزئینی و نما

این سنگ ها را بنامهای مختلف از جمله سنگ های تزئینی، نما، روکار، صیقل پذیر، بعد دار و غیره می نامند و به آن دسته از سنگ هایی اطلاق می شود که استحکام لازم را داشته و به صور و اندازه ای مختلف بریده شده و یا شکل داده و پس از ساب و صیقل در قسمت هایی از ساختمان و بناها که در معرض دید می باشند مثل پوشش دیواره های داخلی و بیرونی، کف اتاق ها و سالن ها، راهروها، محوطه ها، نرده ها، دیواره تونل های مترو و غیره بکار گرفته می شوند.

سنگ های مناسب جهت تولید سنگ های تزئینی و نما تحت عناوین زیر طبقه بندی می شود:

سنگ های رسوبی(کنگلومراها و ماسه سنگ ها، سنگ های آهکی یا دولومیتی، تراورتن، مرمر)

سنگ های آذرین(گرانیت ها، ریولیت ها، سنگ های آذرین خاص)

سنگ های دگرگونی(مرمریت ها، گنیس ها)

عمده سنگ تزئینی و نما تولیدی در کشور ما گرانیت، مرمر، تراورتن، مرمریت و چینی می باشد.

1-1- مواد اولیه

سنگ خام

ایران به لحاظ تنوع رنگ و جنس سنگ و ذخایر قابل توجه آن موقعیت وی‍ژه ای نسبت به دیگر کشور ها دارد. در حال حاضر عمده مواد اولیه (سنگ خام) مورد نیاز واحدهای فرآوری سنگ کشور از طریق معادن داخلی تامین می شود. اگرچه بعضی از واحدها به صورت جزئی از سنگ وارداتی استفاده می نمایند. کشور ایران با توجه به شرایط اقلیمی خاص و همچنین دوران های متفاوت زمین شناسی خواستگاهی خوب برای تشکیل مواد معدنی در طول اعصار قبل بوده است.

ایران از لحاظ گستردگی و تنوع سنگ ساختمانی و نما در جایگاه خوبی در جهان قرار داشته و استان های کردستان، لرستان، همدان، اصفهان، مرکزی، خراسان رضوی، آذربایجان غربی، یزد، قم و بخش هایی از شمال کشور ذخایر غنی و بزرگی از سنگ های ساختمانی و تزئینی را در اختیار دارند. همین امر موجب شده است که ایران پس از چین، هند و ایتالیا به عنوان چهارمین تولید کننده سنگ جهان محسوب شود. میزان ذخایر قطعی سنگ های ساختمانی و تزئینی حدود 2379822 هزار تن است که از این میزان 27.91 درصد آن مرمریت، 59.28 درصد گرانیت، 3.58 درصد تراورتن، 9.07 درصد سنگ چینی و حدود 0.16 درصد مرمر است.

از نظر کیفیت ابعادی، سنگ خام تولیدی معادن به صورت معمول به 4 نوع ممتاز(تک کوپ)، درجه1، درجه 2 و درجه 3 طبقه بندی می شود که دارای قیمت های متفاوتی می باشد.

مواد مصرفی

ماده مصرفی عمده در معادن سیم برش می باشد که میزان مصرف آن با توجه به نوع سنگ (سخت یا نرم)، نوع سیم برش و یا استفاده اپراتور برش متفاوت می باشد. از دیگر مواد مصرفی می توان به بالشتک هوا، پولی سیم بر، مواد شیمیایی منبسط شونده(کتراک) و ... اشاره کرد.

انواع مواد مصرفی در واحدهای فرآوری شامل سگمنت، دیسک، لقمه های ساب برای سایش های مختلف، چسب سنگ، رزین اپوکسی، توری پشت سنگ و چوب برای ساخت پالپ می باشد.

در حال حاضر بخش کوچکی از مواد مصرفی در معادن و واحدهای فرآوری از داخل و بخش عمده ای از کشورهای ایتالیا، چین و ترکیه تامین می شود. کیفیت مواد مصرفی تولید داخل نسبت به نمونه های مشابه خارجی پایین می باشد.

2-1- محصولات

محصولات

محصولات صنعت سنگ را می توان به دو گروه سنگ های بریده شده، سنگهای بریده نشده تقسیم بندی کرد.

میزان سنگ بریده قابل استحصال از هر تن سنگ خام با توجه به کیفیت آن متفاوت می باشد.

متوسط میزان سنگ بریده قابل استحصال از هر تن سنگ خام(متر مربع(

محصولات جایگزین

با توجه به پیشرفت تکنولوژی ساخت مصنوعاتی از مواد معدنی برای استفاده در نمای ساختمان ها، به نظر می رسد روند پیشرفت اینگونه مصنوعات روزبروز در حال گسترش است و می توان گفت بدلیل سختی و هزینه بر بودن نصب سنگ های تزئینی در نمای ساختمان های بلند، استاندارد نبودن سنگ ها، یکدست نبودن آنها و... و همچنین به دلیل جذابیت های مختلف کالاهای جایگزین سبب شده است تا مشتریان داخلی و خارجی به سمت استفاده از این پوشش ها روی آورده و بازار این نوع محصولات رونق زیادی بگیرد. این کالاها عبارتند از: شیشه، کامپوزیت، سرامیک، کاشی، آجر و ....

شیشه

با توجه به نو پا بودن صنعت شیشه در داخل کشور، تأمین حدود نیمی از مصرف داخلی شیشه سکوریت از خارج و قوانین و شرایط وضع شده در داخل کشور نظیر استفاده کمتر از 40 درصد نما از شیشه امکان استفاده از این کالا در سازه های ساختمانی محدود بوده و نمی توان شیشه را در ایران تهدید جدی برای صنعت سنگ تلقی کرد.

کامپوزیت

در حال حاضر با توجه به میزان تولید اندک کامپوزیت در ایران عمده مصرف ایران از طریق واردات تأمین می شود و این کالا را نمی توان به عنوان تهدید بزرگی برای صنعت سنگ های ساختمانی در نظر گرفت.

کاشی و سرامیک

صنعت کاشی و سرامیک به عنوان یکی از صنایعی که به راحتی قادر است خود را با سلیقه های مختلف مصرف کنندگان هماهنگ کند، مطرح است. در این صنعت به راحتی می توان رنگ محصولات، اندازه ها و طراحی را تغییر داده و بسته به سلیقه مصرف کنندگان در نقاط مختلف، محصولات جدیدی را تولید نمود.

از مزیت های دیگر کاشی و سرامیک کشور این است که 90 درصد از مواد اولیه آن د رداخل موجود است و بنابراین در صورتی که روی فرآوری مواد اولیه به خوبی کار شود، ارز بری برای واردات مواد اولیه و مشکلات ناشی از آن وجود نخواهد داشت و در عین حال دارای ارزش افزوده نسبتاً خوبی است. بنابراین می توان تهدید جدی برای صنعت سنگ باشد.

کد آیسیک

2- جایگاه

ذی نفعان اصلی زنجیره تأمین صنعت سنگ

  مصرف کنندگان شامل: (صنعت ساختمان سازی، سد سازی، جاده سازی، ....)

  تأمین کنندگان: بخش معدن( سنگ خام)، بخش صنعت ( سازندگان و واردکنندگان قطعات و تجهیزات و ماشین آلات داخلی و خارجی)، بخش خدمات ( شامل: خدمات آموزشی و بهداشتی، خدمات انبارداری، خدمات حمل و نقل، عمده فروشی و خرده فروشی، خدمات پولی و مالی، بخش انرژی، آب، برق و سایر حاملهای انرژی)

  تشکل ها و انجمن های صنفی:(اتحادیه تولید کنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران، اتحادیه تولید کنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران، انجمن صادرکنندگان صنعتی معدنی و خدمات مهندسی ایران، خانه معدن ایران، صندوق توسعه صادرات کالاهای صنعتی معدنی و خدمات مهندسی، انجمن سنگ، کانون سراسری سنگبریهای کشور)

3- تقسیم بندی درونی

1-3- فناوری‏ها و فرآیندها

برنامه ریزی و دقت در هر مرحله از استخراج در دستیابی به کیفیت مناسب پلاک موثر می باشد. چگونگی استخراج سنگ های ساختمانی از معادن از عوامل مهمی است که در میزان ضایعات حاصل در معدن و واحدهای سنگبری تاثیر می گذارد.

الف: روشهای استخراج سنگ در معدن

  استخراج به روش انفجاری

  استخراج به روش غیر انفجاری (استخراج با روش سیم برش الماسه و تیغه های برنده، استخراج به کمک چال های موازی(

ب: مراحل فرآیند تولید و فرآوری

در واحدهای فرآوری سنگ از آنجا که محصول نوع معین و ثابتی دارد و در حجم زیاد تولید می گردد، خط تولید بر اساس محصول طراحی می گردد. به این ترتیب که ماشین ها در یک جا و به ترتیب عملیات چیده می شوند. از مزایای این روش جلوگیری از اتلاف وقت کارکنان، کاهش زمان تولید و کنترل ساده تر تولید می باشد.

  تخلیه و بارگیری توسط جرثقیل

  برش توسط قله بر یا اره (برش اولیه(

  برشهای طولی و عرضی

  ساب و صیقل کاری

  برش پلاک ها به ابعاد نهایی

  اندازه کردن ضخامت (سنگ زنی احتمالی(

  پخ زنی و پرداخت کاری محیطی

  دسته بندی، ترمیم و شستشو